«Είχαμε λιγότερα καμένα στρέμματα ανά πυρκαγιά, 48 στρέμματα αντί των 58 του μέσου όρου της τελευταίας εικοσαετίας. Και ναι, είχαμε και φέτος πολύ λιγότερες καμένες δασικές εκτάσεις, δάση δηλαδή. Παραδείγματος χάριν, στην Αττική, σε μία φωτιά, από τα 100.000 στρέμματα περίπου που κάηκαν, μόνο τα 10.000 ήταν πραγματικό δάσος, τα υπόλοιπα ήταν βραχώδεις, θαμνώδεις εκτάσεις, πιο εύκολες, τουλάχιστον, ως προς τη φυσική αναγέννηση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από βήματος της Βουλής, στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για τον απολογισμό της φετινής αντιπυρικής περιόδου και τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης αναφορικά με τη στήριξη των πληγέντων, την αποκατάσταση των υποδομών και την περαιτέρω ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας.
Υπογράμμισε ότι «αυτή η χρονιά αναμενόταν δύσκολη κλιματολογικά, ήταν όμως αντικειμενικά η πιο δύσκολη χρονιά των τελευταίων 40 ετών, κάτι το οποίο δεν αμφισβητείται από τα στοιχεία όλων των επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένου και του Εθνικού Αστεροσκοπείου.
Είχαμε συστηματικά υψηλότερες θερμοκρασίες του μέσου όρου, υπερβολικά μεγάλη ξηρασία, έντονους ανέμους και όλα αυτά ήρθαν σε συνέχεια μιας περιόδου παρατεταμένης ανομβρίας, με ελάχιστο χιόνι στα βουνά μας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν συνθήκες που γνωρίζαμε από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου ότι θα ήταν ιδιαίτερα προβληματικές.
Υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία, άνεμοι, συχνά κεραυνική δραστηριότητα χωρίς καταιγίδες, οι λεγόμενες “ξηρές καταιγίδες” που προκάλεσαν πολλές πυρκαγιές, ειδικά στους ορεινούς όγκους. Αυτές, όμως, είναι οι συνθήκες που κατά πάσα πιθανότητα, ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης, θα καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα από εδώ και στο εξής».
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι πρέπει να προστεθεί πως «βρεθήκαμε σε βαθμό επικινδυνότητας “4” και “5” νωρίτερα από άλλες χρονιές. Το αποτέλεσμα είναι ότι είχαμε ουσιαστικά τον κρατικό μηχανισμό σε ετοιμότητα για ένα ολόκληρο εξάμηνο και με δύσκολες πυρκαγιές να εκδηλώνονται και σε εποχές, όπως τα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου, που δεν είχαμε στο παρελθόν συνηθίσει να έχουμε τέτοιου είδους έντονες φωτιές».
Ξεκίνησε μάλιστα λέγοντας ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όλα τα στελέχη του κρατικού μηχανισμού. «Κατέβαλαν και φέτος μια τιτάνια προσπάθεια την οποία, πιστεύω, όλοι μας οφείλουμε να αναγνωρίσουμε. Πάμε, λοιπόν, τώρα να δούμε τα στατιστικά στοιχεία. Πόσες φωτιές είχαμε; 9.101 φέτος, σύμφωνα με το σύστημα Engage, σε σχέση με 7.163 πέρσι. Πόσες ήταν οι καμένες εκτάσεις; Για να μπορούμε να μιλάμε επί πραγματικών δεδομένων, γιατί θα ακούσουμε πάλι “ότι κατακάηκε όλη η Ελλάδα” και αυτά τα γνωστά, τα οποία ελπίζω αυτή τη φορά τουλάχιστον να τα αποφύγετε για να μπορούμε να συμφωνήσουμε τουλάχιστον στα πραγματικά στοιχεία».
Μετά από μία διακοπή συνέχισε λέγοντας: «Λοιπόν, επανερχόμαστε στα στοιχεία. Πέρυσι, ήταν μία πολύ κακή χρονιά, κάηκαν 1.754.000 στρέμματα. Φέτος κάηκαν 440.000 στρέμματα, με μέσο όρο τα τελευταία 20 χρόνια κάτι παραπάνω από 500.000 στρέμματα. Ήμασταν, δηλαδή, κάτω από τον μέσο όρο της τελευταίας εικοσαετίας, σε μία χρονιά που αντικειμενικά από κλιματολογικής άποψης, όπως, επαναλαμβάνω, βεβαιώνουν όλοι οι ειδικοί, ήταν η δυσκολότερη των τελευταίων 40 ετών.
Το μέτρο σύγκρισης, προφανώς, δεν μπορεί να είναι ότι δεν θα έχουμε καθόλου πυρκαγιές. Δεν φαντάζομαι να υπάρχει κάποιος ο οποίος να δέχεται ότι μπορεί να περάσει ένα καλοκαίρι χωρίς καθόλου φωτιές στη χώρα. Αν το πιστεύετε αυτό, να βγείτε να το πείτε, παρακαλώ πολύ. Αλλά νομίζω ότι αυτό αντιβαίνει και στην κοινή λογική. Είναι αν μπορούμε να είμαστε κάτω από το μέσο όρο με έναν σταθερό τρόπο, και αν μπορούμε και οι απώλειες τις οποίες έχουμε να είναι τέτοιες ώστε τουλάχιστον στα στρέμματα τα οποία καίγονται να μην χάνουμε μεγάλα, ώριμα, παραγωγικά δάση, τα οποία είναι και τα πιο σημαντικά για το περιβάλλον και τα πιο δύσκολα ως προς τη διαδικασία της φυσικής αναγέννησης».
Υπογραμμίζοντας ότι είχαμε λιγότερα καμένα στρέμματα ανά πυρκαγιά επανέλαβε ότι «το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι παγκόσμιο. Δείτε τι έγινε στην Πορτογαλία τον Σεπτέμβριο, όπου κάηκαν μέσα σε τέσσερις μέρες 1,3 εκατομμύρια στρέμματα. Επαναλαμβάνω, μέσα σε τέσσερις μέρες 1,3 εκατομμύρια στρέμματα. Δείτε τι γίνεται στις ΗΠΑ, στο Τέξας είχαν μία από τις μεγαλύτερες φωτιές στην ιστορία τους, στην Καλιφόρνια. Είναι, δυστυχώς, μία πραγματικότητα η οποία έρχεται και συνοδεύει την κλιματική κρίση την οποία αντιμετωπίζουμε.
Δεν είμαι εδώ για να εξωραΐσω τα πράγματα, αλλά θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης απειλούν πια ολόκληρο τον πλανήτη, ότι οι επιθέσεις θα είναι ολοένα και πιο συχνές, πράγμα το οποίο απαιτεί και ο δικός μας βαθμός ανταπόκρισης να είναι αυξημένος, και ότι η Μεσόγειος είναι μια περιοχή η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της κλιματικής κρίσης και η οποία θα δοκιμάζεται ολοένα και πιο συχνά από τέτοιου είδους κλιματολογικές δοκιμασίες».
Στη συνέχεια προχώρησε σε αναλυτική αναφορά στις αλλαγές που έχουν γίνει σε τέσσερις πυλώνες. Είπε: «Επιτρέψτε μου, λοιπόν, εν συντομία, να περιγράψω τι κάναμε φέτος στην αντιπυρική περίοδο, τι αλλάξαμε σε σχέση με το παρελθόν και τι μπορούμε να κάνουμε από εδώ και στο εξής.
Οι πέντε πυλώνες της αντιπυρικής περιόδου
Εάν έπρεπε να συνοψίσω τη δράση μας, θα έλεγα ότι αυτή αναπτύσσεται σε τέσσερις συν έναν πυλώνες.
Πρόληψη. Θα θυμάστε ότι μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι, έγινε μια έκθεση από έναν Γερμανό ειδικό. Η Επιτροπή Goldammer, την οποία και εμείς είχαμε στηρίξει τότε, η οποία αναφερόταν, με πολύ μεγάλη επιμονή, στην ανάγκη να δίνουμε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη, κάτι το οποίο ιστορικά στην πατρίδα μας δεν συνέβαινε.
Είναι σωστή η επισήμανση της Επιτροπής Goldammer και αυτό ακριβώς έκανε η Ελληνική Κυβέρνηση, με μεγάλη συστηματικότητα, αξιοποιώντας και σημαντικούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πρόγραμμα AntiNero I, II και III. Σχεδόν 400 εκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν σε δράσεις πρόληψης: αντιπυρικές ζώνες, δασικοί δρόμοι, καθαρισμός αρχαιολογικών χώρων, παρεμβάσεις σε περιαστικά άλση.
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, όπως βεβαιώνουν και οι Δασικές μας Υπηρεσίες, όπου δρομολογήθηκε ένα τόσο οργανωμένο πρόγραμμα παρέμβασης στα δάση μας, το οποίο είχε πραγματικό αποτύπωμα. Και βοήθησε πολύ στην αντιμετώπιση δύσκολων πυρκαγιών τις οποίες κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε φέτος το καλοκαίρι.
Και βέβαια, σε αυτή τη μεγάλη πρωτοβουλία θέλουμε συμμάχους και τους πολίτες. Δεν αρκεί μόνο το κράτος μέσα από τις υπηρεσίες του να προχωρά στις απαραίτητες παρεμβάσεις που πρέπει να κάνει και οι οποίες, επαναλαμβάνω, τα τελευταία χρόνια έγιναν για πρώτη φορά στη χώρα σε αυτή την έκταση. Είναι πάρα πολύ σημαντικό και οι πολίτες να μπορούν να φροντίζουν οι ίδιοι την περιουσία τους και με αυτόν τον τρόπο να βοηθούν τη μεγάλη συλλογική προσπάθεια την οποία κάνουμε για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Η πλατφόρμα, λοιπόν, για τον καθαρισμό των οικοπέδων, η οποία αντιμετωπίστηκε -αν θυμάμαι καλά- με αρκετό σκεπτικισμό από την αντιπολίτευση, είχε ως αποτέλεσμα παραπάνω από 830.000 ιδιοκτήτες ακινήτων να δηλώσουν ότι καθάρισαν τα οικόπεδά τους. Είχαμε, επίσης, 8.000 καταγγελίες για απεριποίητους χώρους στον περιαστικό ιστό.
Και νομίζω ότι είναι κοινός τόπος πια ότι αυτή η προσπάθεια την οποία κάναμε είχε πραγματικά αποτελέσματα. Διότι περιόρισε την καύσιμη ύλη, με αποτέλεσμα να κάνει την αντιμετώπιση των πυρκαγιών για το Πυροσβεστικό Σώμα πολύ πιο εύκολη.
Ήταν μια μεγάλη επιτυχία, συλλογική της χώρας, και μία αναγνώριση και από την πλευρά της κοινωνίας, ότι σε αυτή την προσπάθεια δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα μόνο από το κράτος, ότι και οι πολίτες είναι υπεύθυνοι για την προστασία της περιουσίας τους και ότι σε αυτή την προσπάθεια η οποία γίνεται δεν πρέπει να αισθανόμαστε ότι δεν υπάρχει μαζί με τη συλλογική ευθύνη και ατομική ευθύνη, την οποία ο καθένας πρέπει να αναγνωρίζει και να αναλαμβάνει.
Θέλω να θυμίσω, επίσης, ότι έχουμε αυστηροποιήσει πολύ τις ποινές για εμπρησμό, έστω και αν αυτοί προκαλούνται από αμέλεια. Είχαμε μάλιστα και ορισμένα -πώς να τα χαρακτηρίσω;- τραγικά περιστατικά ανθρώπων που υποτίθεται ότι ήταν επιφορτισμένοι με αρμοδιότητες πολιτικής προστασίας σε επίπεδο αυτοδιοίκησης, να προκαλούν από αμέλεια φωτιές και θα υποστούν και αυτοί τις συνέπειες του νόμου.
Και από την άλλη, θέλουμε να δώσουμε κίνητρα στους πολίτες να μπορούν να ασφαλίζουν τις περιουσίες τους έναντι φυσικών καταστροφών και γι’ αυτό και χρησιμοποιήσαμε το εργαλείο του ΕΝΦΙΑ, έτσι ώστε να δώσουμε ένα παραπάνω οικονομικό ερέθισμα στους πολίτες να ασφαλίσουν τα σπίτια τους. Και μάλιστα, η έκπτωση από τον ΕΝΦΙΑ πηγαίνει από το 10% στο 20% για τους πολίτες που θα επιλέξουν να ασφαλίσουν τις περιουσίες τους έναντι φυσικών καταστροφών. Και βέβαια, γι’ αυτούς τους συμπολίτες μας οι οποίοι έχουν περιουσίες μεγάλης αξίας, η ασφάλιση αυτή πια καθίσταται υποχρεωτική».
Οι πρωτοβουλίες για την κατάσβεση των πυρκαγιών
Αναφέρθηκε στη συνέχεια σε όσα έγιναν στο κομμάτι της κατάσβεσης. «Εκεί, θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα σε δύο πρωτοβουλίες τις οποίες αναλάβαμε, που νομίζω ότι άφησαν ένα θετικό αποτύπωμα πάνω στο οποίο πρέπει να οικοδομήσουμε και τα επόμενα χρόνια.
Το πρώτο είναι η αξιοποίηση της τεχνολογίας για την επιτήρηση, τον άμεσο εντοπισμό και τη γρήγορη κατάσβεση μιας πυρκαγιάς. Είχαμε για πρώτη φορά στην Αττική drones τα οποία πετούσαν 24 ώρες το 24ωρο, δίνοντας σε πραγματικό χρόνο ευκρινή εικόνα. Και για πρώτη φορά, επίσης, τις επικίνδυνες μέρες του καλοκαιριού, όταν είχαμε βαθμό επικινδυνότητας “4” έως “5”, είχαμε περιπολίες έμφορτες, έμφορτα αεροσκάφη τα οποία έχουν τη δυνατότητα με αυτόν τον τρόπο -και ελικόπτερα- να κάνουν προσβολές σε πρώτο χρόνο, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται μία πυρκαγιά πριν αυτή πάρει σημαντικές διαστάσεις.
Και θέλω να τονίσω ότι με αυτόν τον τρόπο της γρήγορης παρέμβασης, μπορέσαμε και σβήσαμε τη συντριπτική πλειοψηφία των πυρκαγιών. Από τις 9.101 πυρκαγιές, η συντριπτική πλειοψηφία -θα έλεγα άνω του 98%- είναι φωτιές οι οποίες έσβησαν όταν οι πυρκαγιές αυτές ήταν ακόμα μικρές.
Γι’ αυτές δεν άκουσε κανείς ποτέ τίποτα. Προφανώς δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία τα δελτία ειδήσεων, ακριβώς γιατί η παρέμβαση έγινε σε πρώτο χρόνο, επειδή μπορέσαμε να τις εντοπίσουμε πολύ γρηγορότερα από ό,τι στο παρελθόν.
Νομίζω ότι αυτή είναι μία σημαντική επιτυχία την οποία πρέπει να κεφαλαιοποιήσουμε. Και ήδη προετοιμαζόμαστε για την επόμενη αντιπυρική περίοδο: πώς μπορούμε να επεκτείνουμε το σύστημα της επιτήρησης μέσα από drones, ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε ακόμα μεγαλύτερα τμήματα της χώρας, για να μπορούμε να έχουμε μία πραγματική εικόνα, η οποία όλη διοχετεύεται στον θάλαμο επιχειρήσεων της Πολιτικής Προστασίας και σίγουρα κάνει τη δουλειά των πυροσβεστών πολύ ευκολότερη.
Προφανώς, αξιοποιήσαμε και πάλι το «112» για να μπορέσουμε να κάνουμε οργανωμένες εκκενώσεις εκεί που αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Θέλω να ελπίζω ότι σε αυτή την αίθουσα μπορούμε να συμφωνήσουμε, επιτέλους, στην αναγκαιότητα να γίνονται τέτοιες εκκενώσεις και να χαιρετίσουμε το γεγονός ότι η χώρα μας πια έχει αποκτήσει μία κουλτούρα εκκενώσεων, η οποία θέτει την προστασία της ανθρώπινης ζωής σε απόλυτη πρώτη προτεραιότητα.
Το θυμήθηκα αυτό, κ. υπουργέ και κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βλέποντας τις σκηνές από τους δύο καταστροφικούς τυφώνες οι οποίοι έπληξαν τις νοτιοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, που δόθηκαν εντολές εκκένωσης για εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας. Υπήρχαν και στελέχη της πολιτικής προστασίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης που με πολύ κυνικό και σκληρό τρόπο προειδοποίησαν τους πολίτες ότι “αν μείνουν και δεν φύγουν, μάλλον θα πεθάνουν”.
Αυτό, λοιπόν, το οποίο γίνεται σε όλο τον κόσμο, αποτελεί μια κατάκτηση της χώρας μας. Το “112” είναι πια ένας δοκιμασμένος μηχανισμός ο οποίος αξιοποιείται όποτε η Πολιτική Προστασία κρίνει ότι αυτό είναι απαραίτητο. Το “112” έχει σώσει πολλές ζωές και παρακαλώ πάρα πολύ στην κριτική την οποία θα κάνετε, και την οποία θα ακούσω με πολύ ενδιαφέρον, να σταματήσετε να λέτε ότι το “112” είναι άλλοθι γι’ αυτά τα οποία υποτίθεται ότι δεν γίνονται στην Πολιτική Προστασία και στις επιχειρήσεις κατάσβεσης των πυρκαγιών. Είναι και άδικο, αλλά είναι και λάθος. Γιατί στέλνουμε το τελείως λάθος μήνυμα στους πολίτες, ότι κάτι το οποίο είναι πια μια μεγάλη κατάκτηση της Πολιτικής Προστασίας ακυρώνεται για λόγους μικροκομματικής αντιπαράθεσης».
Περνώντας στον τρίτο πυλώνα τόνισε ότι είναι «ο καλύτερος συντονισμός όλων όσοι έχουν θέση στο μέτωπο απέναντι στις φυσικές απειλές. Ξεκινώντας με τις έγκαιρες μετεωρολογικές προβλέψεις -όσο και αν έχει προχωρήσει η επιστήμη, ξέρετε, δεν σημαίνει πάντα ότι όλοι οι επιστήμονες και όλοι οι μετεωρολόγοι συμφωνούν με απόλυτη ακρίβεια στις προβλέψεις τις οποίες κάνουν-, προχωρώ στην επιτήρηση από αέρα και εδάφους αλλά και στον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι ίδιες οι επιχειρήσεις κατάσβεσης, με έναν πολύ καλύτερο συντονισμό από το παρελθόν μεταξύ της Πυροσβεστικής, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Δασικών Υπηρεσιών, των Ενόπλων Δυνάμεων, των εθελοντών μας.
Εδώ θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στη μεγάλη μεταρρύθμιση την οποία κάναμε πριν από δύο χρόνια, όταν μεταφέραμε ουσιαστικά την αρμοδιότητα και την πολιτική επίβλεψη των Δασικών Υπηρεσιών από το Υπουργείο Εσωτερικών, όπου κάπου ήταν χαμένες μέσα στον δαίδαλο των αποκεντρωμένων διοικήσεων, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, έτσι ώστε να υπάρχει πια ένας οριζόντιος έλεγχος και να υλοποιείται μια συγκροτημένη δασική πολιτική.
Αυτός ο καλύτερος συντονισμός μεταξύ των Δασικών Υπηρεσιών και της Πυροσβεστικής έχει λειτουργήσει. Έχει λειτουργήσει, διότι οι Δασικές Υπηρεσίες είναι αυτές που έχουν την καλύτερη γνώση του πεδίου και το γεγονός ότι μπορούν να συνυπάρχουν σε έναν θάλαμο επιχειρήσεων στελέχη της Πυροσβεστικής με δασικούς υπαλλήλους, διευκολύνει πολύ τη δουλειά της κατάσβεσης στο πεδίο.
Έχουμε, λοιπόν, κάνει σημαντικά βήματα ως προς τον καλύτερο συντονισμό. Φάνηκε αυτό, τουλάχιστον, στον επιχειρησιακό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίσαμε πολλές πυρκαγιές φέτος. Προφανώς έχουμε ακόμα περιθώρια για σημαντική βελτίωση σε αυτόν τον τομέα.
Όπως σημαντική πρόοδος έχει γίνει και στον τομέα της αποκατάστασης. Επειδή ένα από τα σκέλη των ερωτήσεών σας αφορά το τι γίνεται μετά τις πυρκαγιές, η ταχύτητα με την οποία γίνεται η αποτύπωση των απωλειών, η διασταύρωση των δικαιούχων είναι μία δύσκολη και μακρά διαδικασία, η οποία, όμως, τολμώ να πω, σε σχέση με αυτά τα οποία συνέβαιναν στο παρελθόν, γίνεται πια πολύ πιο γρήγορα.
Υπάρχουν αναλυτικές εκθέσεις για κάθε περιοχή η οποία δοκιμάστηκε. Ενδεικτικά, ωστόσο, θα πω μόνο ότι για την τελευταία πυρκαγιά στην Αττική έχει ήδη καταβληθεί 1 εκατομμύριο από την πρώτη αρωγή για 203 αιτήσεις. Είναι μία διαδικασία η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Θα ακολουθήσουν, προφανώς, οι εκταμιεύσεις για κάλυψη απωλειών σε αγρότες και επιχειρηματίες και, παράλληλα, θα συνεχιστούν και οι έκτακτες ενισχύσεις σε τοπικούς δήμους.
Προφανώς η αποκατάσταση η οποία πρέπει να γίνει δεν είναι μόνο οικονομική, για τους πληγέντες από την πυρκαγιά, είναι και περιβαλλοντική. Και ήδη, για την πυρκαγιά της Αττικής έχουν εγκριθεί 18 παρεμβάσεις αντιδιαβρωτικών έργων, ενώ σύντομα δύο ανάδοχοι αναδασώσεων -ένας πολύ σημαντικός θεσμός τον οποίο αυτή η κυβέρνηση θεσμοθέτησε- θα προχωρήσουν στις πρώτες αναδασώσεις γύρω από την Ιερά Μονή της Πεντέλης και γύρω από το Αστεροσκοπείο.
Εδώ αξίζει να δούμε τις παρεμβάσεις οι οποίες έγιναν από αυτή την κυβέρνηση ως προς την αποκατάσταση των ζημιών από τις μεγάλες πυρκαγιές οι οποίες έγιναν στην Εύβοια το 2021, όπου με μεγάλη ταχύτητα προχώρησαν οι απαραίτητες αναδασώσεις εκεί που χρειάζονται αναδασώσεις».
Η απάντηση προς την Ζωή Κωνσταντοπούλου για τις αναδασώσεις
Στο σημείο αυτό απάντησε στην κ. Κωνσταντοπούλου επισημαίνοντας: «Και για να απαντήσω στην κ. Κωνσταντοπούλου, που επιμένει να διακόπτει, οι αναδασώσεις οι οποίες απαιτούνται είναι ελάχιστες κατά κανόνα, διότι οι ίδιοι οι ειδικοί μάς υποδεικνύουν ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της αναδάσωσης θα γίνει μέσα από φυσική αναγέννηση.
Απαιτούνται, όμως, παρεμβάσεις ως προς τα αντιδιαβρωτικά έργα, τα οποία πρέπει να γίνουν σε πρώτο χρόνο, και παρεμβάσεις ως προς τα αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία πρέπει να γίνουν σε δεύτερο χρόνο, έτσι ώστε να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα έχουμε πλημμυρικά φαινόμενα μετά από μία μεγάλη πυρκαγιά.
Όλα αυτά τα έργα έχουν γίνει στην Εύβοια και είχαν πραγματικό αποτύπωμα. Διότι και η φυσική αναγέννηση στην Εύβοια πηγαίνει καλύτερα από αυτό το οποίο θα ήλπιζαν και οι ειδικοί, και τα σημαντικά έργα τα οποία αφορούν την προστασία των εδαφών και τα μικρά αντιπλημμυρικά έργα που έγιναν κυρίως στον ορεινό όγκο -αναφέρομαι σε έργα ορεινής υδρονομίας- ήταν προφανώς αποτελεσματικά, διότι ουσιαστικά η Εύβοια μέχρι σήμερα δεν έχει αντιμετωπίσει σημαντικά πλημμυρικά φαινόμενα».
Το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ»
Ακολούθως μίλησε για τον «πιο κρίσιμο πυλώνα αυτού του νέου δόγματος της Πολιτικής Προστασίας, που δεν είναι άλλος από τη σημαντική επένδυση στις δομές και στους ανθρώπινους πόρους που αφορούν το μέλλον.
Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ”. Είναι η πρώτη φορά που η χώρα διαθέτει ένα οργανωμένο, αυτοτελές πρόγραμμα για την ενίσχυση των υποδομών της Πολιτικής Προστασίας. Είναι ένα πρόγραμμα ύψους συνολικά 2,1 δισεκατομμυρίων ευρώ. Διαπιστώνω από τις ερωτήσεις σας ότι έχετε ανησυχία για την απορρόφηση των συγκεκριμένων πόρων. Κακώς, όμως. Έχουν ήδη δημοπρατηθεί έργα ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ και θα πρέπει να γνωρίζετε ότι πρόκειται για πολύ “βαριά” προγράμματα τα οποία πάντα απαιτούν διεθνείς διαγωνισμούς και από τη φύση τους, προφανώς, γίνονται συχνά χρονοβόρα.
Δεν φαντάζομαι να εισηγείστε να παρακάμψουμε με κάποιο τρόπο τις ευρωπαϊκές διαδικασίες προμηθειών. Διότι, αν το κάναμε αυτό, θα δεχόμασταν άλλου είδους καταγγελίες, για φωτογραφικούς διαγωνισμούς.
Όμως, τα έργα αυτά προχωρούν. Και προχωρούν με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η χώρα μας θα είναι η πρώτη η οποία ελπίζουμε το 2027 -και το λέω το “ελπίζουμε” γιατί δεν εξαρτάται από εμάς αυτό, εξαρτάται από τον κατασκευαστή- να μπορεί να εντάξει στον στόλο της τα πρώτα από τα επτά καινούργια Canadair τα οποία θα μπορέσουμε να προμηθευτούμε. Είναι σύγχρονα αεροσκάφη, με μεγαλύτερη αυτονομία, μεγαλύτερη ικανότητα μεταφοράς νερού. Θα αντικαταστήσουν τα παλαιότερα Canadair 215, τα οποία αισίως έχουν συμπληρώσει 50 χρόνια υπηρεσίας και θα εξακολουθούν να μας είναι χρήσιμα, απαραίτητα θα έλεγα, τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια.
Προσωπικά πήγα στον Καναδά και υπέγραψα με τον Καναδό πρωθυπουργό τη σχετική συμφωνία. Και υπήρξα επισπεύδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έτσι ώστε να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια κρίσιμη μάζα χωρών που θα μπορέσουν να κάνουν αντίστοιχες παραγγελίες, έτσι ώστε να πειστεί η καναδική εταιρεία να βάλει μπροστά τη γραμμή παραγωγής.
Διότι σε όλους όσοι ισχυρίζονται, “μα, γιατί δεν τα αγοράζετε πιο γρήγορα; “, να απαντήσω και πάλι ότι τα αεροπλάνα αυτά δεν υπάρχουν διαθέσιμα σήμερα. Αν κάποιος θέλει σήμερα να πάει να αγοράσει ένα καινούργιο Canadair, δεν μπορεί να το κάνει διότι πολύ απλά δεν υπάρχει γραμμή παραγωγής.
Η Ελλάδα μπήκε, λοιπόν, στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής προσπάθειας. Η γραμμή παραγωγής θα ξεκινήσει. Κάποια από αυτά τα αεροσκάφη θα ενταχθούν στον ευρωπαϊκό μηχανισμό rescEU, που αποτελεί μια σημαντική πρόοδο στον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη συνολικά συντονίζει τις δράσεις πολιτικής προστασίας. Ένας μηχανισμός τον οποίο και η χώρα μας αξιοποίησε φέτος το καλοκαίρι, όπως συνεισέφερε και δυνάμεις όταν άλλες χώρες ζήτησαν τη δική μας υποστήριξη όταν αντιμετώπισαν αντίστοιχα προβλήματα με τα δικά μας.
Στο πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ” θα ενταχθεί και ένας σημαντικός αριθμός, 13 τον αριθμό, καινούργιων ελικοπτέρων μεσαίου τύπου. Είναι ελικόπτερα τα οποία έχουν δυνατότητα να κάνουν και ρίψεις νερού αλλά ταυτόχρονα να μεταφέρουν και έναν μικρό αριθμό προσωπικού, σε περίπτωση που χρειάζεται μία ομάδα ΕΜΟΔΕ να πάει να κάνει παρέμβαση μέσα σε μία φωτιά. Και αυτή είναι μία λογική αγορά την οποία κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση για τον απλούστατο λόγο ότι το κόστος μίσθωσης των ελικοπτέρων, τα οποία όλοι οι πολίτες βλέπουν να πετούν με μεγάλη τακτικότητα, είναι πολύ μεγάλο. Αξίζει τον κόπο, τουλάχιστον για κάποιες κατηγορίες ελικοπτέρων, να προχωρήσουμε σε μια αγορά ελικοπτέρων από το να τα μισθώνουμε με σημαντικό κόστος κάθε χρόνο.
Θέλω, επίσης, να θυμίσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι επειδή ο αριθμός αυτών των ελικοπτέρων είναι πεπερασμένος, δεν υπάρχουν ατελείωτα τέτοια ελικόπτερα στον κόσμο, το κόστος μίσθωσής τους, καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες ενδιαφέρονται να αγοράσουν τέτοιες υπηρεσίες, δυστυχώς κάθε χρόνο αυξάνεται.
Θα αποκτήσουμε καινούργια αμφίβια αεροσκάφη. Είναι οι Air Tractors τους οποίους βλέπετε να πετούν τώρα, οι οποίοι μπορούν να παίρνουν νερό με μεγάλη ευκολία είτε από λίμνες είτε από τη θάλασσα. Αυτοί οι οποίοι πετούν αυτή τη στιγμή είναι μισθωμένοι. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, σύντομα θα μπορούμε να αποκτήσουμε τους δικούς μας. Θα αντικαταστήσουν τα παλαιότερα αεροσκάφη PZL.
Θα έχουμε ακόμα και εναέρια μεταφερόμενα κέντρα επιχειρήσεων, καθώς και μια σειρά από υπερσύγχρονα drones, τα οποία θα πετούν σε μεγάλη εμβέλεια και κάτω από αντίξοες συνθήκες, μεταδίδοντας σε πραγματικό χρόνο εικόνα υψηλής ευκρίνειας στο κέντρο επιχειρήσεων.
Το πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ”, όμως, δεν αφορά μόνο τα ιπτάμενα μέσα. Θα χρειαστούμε περισσότερη υποστήριξη για να μπορούμε να κάνουμε πιο ακριβείς μετεωρολογικές προβλέψεις. Αναφέρομαι σε επιπλέον ραντάρ, σε μετεωρολογικούς σταθμούς. Όπως σας είπα, η μετεωρολογία είναι μία επιστήμη η οποία έχει προοδεύσει πολύ, ακόμα όμως έχει κάποιους βαθμούς αβεβαιότητας και χρειαζόμαστε όσο το δυνατόν περισσότερες ακριβείς, τοπικές πληροφορίες. Γιατί το ζήτημα δεν είναι να ξέρουμε αν θα βρέξει κάπου πολύ, αλλά να ξέρουμε με ακρίβεια ακριβώς πού θα βρέξει, έτσι ώστε να μπορούμε να κάνουμε τις σχετικές δράσεις πρόληψης, όπου αυτές απαιτούνται.
Και βέβαια, να προσθέσουμε στις επενδύσεις οι οποίες θα γίνουν από το πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ” και σχεδόν 1.200 καινούργια πυροσβεστικά οχήματα -εκτιμούμε ότι τα πρώτα 235 θα έχουν παραδοθεί μέχρι του χρόνου το καλοκαίρι-, καινούργια περιπολικά της ΕΛ.ΑΣ., καινούργια οχήματα του Λιμενικού, οχήματα τα οποία χρειάζεται και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αλλά και έναν σημαντικό αριθμό ασθενοφόρων, τον οποίον μπορέσαμε και εντάξαμε στο πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ” για να εκσυγχρονίσουμε ακόμα περισσότερο και τον στόλο μας όσον αφορά τα ασθενοφόρα. Είναι μία απαραίτητη αναβάθμιση, πολλά αυτοκίνητα πια συμπληρώνουν 15 χρόνια υπηρεσίας.
Ενώ παράλληλα να πω, βέβαια, ότι μαζί με το πρόγραμμα ενίσχυσης του εξοπλισμού της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας, συνεχίζεται και η ενίσχυση του έμψυχου δυναμικού της Πυροσβεστικής. Μετά τις 500 προσλήψεις δασοκομάντος που έγιναν τον τελευταίο χρόνο, το 2022, άλλοι 650 το 2023, για το 2025 θα έρθουν άλλοι 300 νέοι δασοκομάντος σε τέσσερις μονάδες: στη Χαλκίδα, στη Ζάκυνθο, στον Πύργο και στα Χανιά.
Θέλω πραγματικά να συγχαρώ τα στελέχη αυτά της Πυροσβεστικής, τα οποία έχουν ως σκοπό να βρίσκονται πραγματικά στην πρώτη γραμμή της μάχης, να μπαίνουν μέσα στο δάσος, να παρεμβαίνουν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, προχωρώντας με αυτόν τον τρόπο και το ίδιο το δόγμα της Πυροσβεστικής, το οποίο στο παρελθόν συχνά περιοριζόταν στο να περιμένουμε τη φωτιά στον δρόμο ή σε κάποια αντιπυρική ζώνη. Προφανώς και αυτό είναι απαραίτητο και σημαντικό, η δυνατότητα, όμως, να μπορούμε να κάνουμε παρεμβάσεις μέσα στο δάσος, 24 ώρες το 24ωρο, είναι εξαιρετικά σημαντική και οι δασοκομάντος μας έχουν αποδείξει ότι μπορούν να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί σε αυτή την προσπάθεια».
Ο σημαντικός ρόλος των εθελοντών
Ξεχωριστά ευχαρίστησε από καρδιάς τους εθελοντές. Τόνισε: «Έχουμε πια 9.000 συνολικά εθελοντές: 5.000 στην Πολιτική Προστασία, 4.000 στην Πυροσβεστική. Είναι εθελοντές πιστοποιημένοι, είναι εθελοντές εκπαιδευμένοι τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, με πολύ καλύτερη συνεργασία και μεγαλύτερη ένταξη στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της Πυροσβεστικής. Καταδεικνύουν με αυτόν τον τρόπο ότι η κοινωνία των πολιτών έχει, όπως είπα, έναν πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει στις δράσεις της Πολιτικής Προστασίας.
Θέλω να πιστεύω και να ελπίζω ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των εθελοντών, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε ακόμα περισσότερες πρόσθετες δυνάμεις, όταν ακριβώς τις χρειαζόμαστε. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε αυτή την ιδιαιτερότητα να έχουμε πολύ περισσότερες ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό τους καλοκαιρινούς μήνες και όχι το χειμώνα. Άρα, το να έχουμε πρόσβαση σε ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο να μπορεί να μας βοηθάει εθελοντικά τους κρίσιμους μήνες, έχει τεράστια σημασία για την καλύτερη διάρθρωση του ανθρώπινου δυναμικού της Πυροσβεστικής.
Θέλω, επίσης, να θυμίσω ότι υπάρχουν χώρες άλλες, με άλλη κουλτούρα εθελοντισμού, όπως η Αυστρία ας πούμε, όπου σχεδόν το 70% ή 80% -αν δεν κάνω λάθος- των δραστηριοτήτων που έχουν να κάνουν με την πυροσβεστική είναι εθελοντική δραστηριότητα, οργανωμένη σε τοπικό επίπεδο.
Εμείς, προφανώς, δεν είμαστε σε αυτή τη λογική, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να ενισχύσουμε πολύ περισσότερο τις εθελοντικές δράσεις και να έχουμε ακόμα περισσότερους εθελοντές, οι οποίοι θα μας είναι χρήσιμοι τους δύσκολους καλοκαιρινούς μήνες».
Η απάντηση σε ΣΥΡΙΖΑ και Ν. Ανδρουλάκη
Ολοκληρώνοντας την πρωτολογία του ο πρωθυπουργός επανέλαβε: «δεν είμαι εδώ ούτε για να πανηγυρίσω ούτε για να μηδενίσω. Προσπαθώ να κάνω έναν όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικό απολογισμό τού τι κάναμε αυτή την αντιπυρική περίοδο.
Ελπίζω οι πολιτικοί αρχηγοί που θα λάβουν τον λόγο να μιλήσουν με πραγματικά δεδομένα και όχι με τις γνωστές κορώνες με τις οποίες, δυστυχώς, αντιμετωπίζουν διαχρονικά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πολιτική προστασία. Αν υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις τις οποίες θέλουν να καταθέσουν, είμαι εδώ για να τις ακούσω.
Και να πω στον κ. Ανδρουλάκη, αφού τον συγχαρώ για την επανεκλογή του, με αφορμή κάτι το οποίο διάβασα στην ερώτησή σας: δεν είναι άλλοθι, να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Η κλιματική κρίση δεν είναι άλλοθι, είναι μια πραγματικότητα. Είναι μια επίθεση η οποία δεν έχει χρώμα, δεν έχει κόμμα. Είναι ένας κίνδυνος ο οποίος αφορά τους πάντες και απέναντι στην κλιματική κρίση έχουμε χρέος να σταθούμε όλοι ενωμένοι και συντεταγμένοι. Μακάρι τουλάχιστον σε αυτό το ζήτημα να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε κάποιο κοινό τόπο και να μπορέσουμε να βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο τη μεγάλη προσπάθεια αυτή την οποία έχουμε ξεκινήσει και στην οποία θα εξακολουθούμε να επιμείνουμε.
Και πριν προχωρήσει ειδικά η Αξιωματική Αντιπολίτευση σε μηδενιστική κριτική, να θυμίσω για ακόμα μια φορά ότι η Πολιτική Προστασία την οποία παρέλαβε αυτή η κυβέρνηση το 2019 ήταν ένα κτίριο, ένα μέρος κτιρίου μάλλον, σε ένα κτίριο το οποίο ήταν πρακτικά ετοιμόρροπο και το οποίο θα ήταν μάλλον το πρώτο κτίριο το οποίο θα κατέρρεε σε περίπτωση που θα είχαμε, ο μη γένοιτο, έναν μεγάλο σεισμό στην Αθήνα.
Σήμερα, η Πολιτική Προστασία είναι αυτοτελές υπουργείο. Το κέντρο συντονισμού, το θυμόμαστε πώς ήταν επί δικών σας ημερών, θυμόμαστε πολύ καλά τις εικόνες, βλέπουμε τώρα την τεράστια πρόοδο η οποία έχει γίνει.
Δεν είναι ο σκοπός μου εδώ να αναδείξω ευθύνες του παρελθόντος. Απλά δεν θα επιτρέψω, σε καμία περίπτωση, αυτή η μεγάλη προσπάθεια, που πιστεύω ότι πρέπει να έχει συλλογικό χαρακτήρα, να μηδενιστεί από μία αντιπολίτευση η οποία επιμένει να τα βλέπει όλα μαύρα και να παρουσιάζει μία Ελλάδα που υπάρχει μόνο στη δική σας νοσηρή φαντασία».
Κ. Τζ.
ΠΗΓΗ – ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΙΤΣΑΡΑΣ
