Η ιστορία του κατακλυσμού του Νώε, ως αναφορά στην πίστη και την πορεία προς τη ζωή και το Φως, όπως την εμπνεύστηκε ο Μπέντζαμιν Μπρίττεν το 1958, παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής που συνδιοργάνωσαν το Υπουργείο Πολιτισμού και η Εθνική Λυρική Σκηνή.
«Κύριε Ιησού Χριστέ, βοήθησέ με, όταν ο κατακλυσμός κοπάσει, να δω το αιώνιό σου Φως και να μετάσχω της αιώνιας χαράς», τραγουδάει ο Νώε ενώ τον πλαισιώνουν στη σκηνή εκατό παιδιά της παιδικής χορωδίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ταυτόχρονα, την ορχήστρα αποτελούν πενήντα παιδιά από την Underground Kids Orchestra, μέλη της Underground Youth Orchestra και μέλη της Ορχήστρας Νέων El Sistema Greece.
«Εκατό παιδιά πάνω στη σκηνή και πενήντα κάτω, ήταν πολύ μεγάλη πρόκληση. Κύλισαν όμως όλα ομαλά και αυτό είναι αποτέλεσμα και της πολύ καλής προετοιμασίας που είναι γίνει από τους δασκάλους των παιδιών», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κυριακή Κουντούρη, που ανέλαβε την μουσική διεύθυνση της παράστασης και είναι μαέστρος της Ορχήστρας Νέων El Sistema Greece, από την οποία συμμετείχαν 11 παιδιά στην ορχήστρα της παράστασης. «Ήταν πάρα πολλά τα κομμάτια του παζλ, μέχρι να δημιουργηθεί εν τέλει αυτό που παρουσιάσαμε. Τώρα που όλα τα κομμάτια ενώθηκαν, είναι πάρα πολύ συγκινητικό», προσέθεσε.
Η ίδια, εκτός από τη μουσική διεύθυνση, μπήκε και σε έναν άλλον ρόλο, εκείνο της φωνής του Θεού, κάτι που ήταν μία απόφαση του σκηνοθέτη, Θέμελη Γλυνάτση. Και για την ίδια «μία ενδιαφέρουσα πρόκληση».
Η μουσική του Μπρίττεν εξερευνά μια ευρύτατη παλέτα ήχων, από την αναγεννησιακή πολυφωνία μέχρι τα ινδονησιακά γκαμελάν, χρησιμοποιώντας από κλασικά όργανα μέχρι αυτοσχέδια κρουστά φτιαγμένα από φλιτζάνια. Πάνω στη σκηνή, δεν υπάρχει κάποιο σκηνικό, πέραν των σκηνικών αντικειμένων που κρατούν στα χέρια τους τα παιδιά.
Το έργο, που παρουσιάστηκε φέτος για πρώτη φορά από την ΕΛΣ στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, είναι γραμμένο από τον Μπρίττεν ως μουσικοπαιδαγωγική πρωτοβουλία για παιδιά και νέους στην Αγγλία και βασίζεται σε ένα μεσαιωνικό θεατρικό έργο που εξιστορεί με ιδιαιτέρως γλαφυρό και συχνά κωμικό τρόπο την πασίγνωστη ιστορία για τον κατακλυσμό και την Κιβωτό του Νώε. Έτσι, και η προετοιμασία του έργου από τον σκηνοθέτη, Θέμελη Γλυνάτση και την εικαστικό Χριστίνα Δημητρά ξεκίνησε τέσσερις μήνες πριν, δημιουργώντας παράλληλα με τη μουσική και θεατρική προετοιμασία της παράστασης, το εικαστικό της περιβάλλον, τα σκηνικά αντικείμενα.
Ο ίδιος ο συνθέτης είχε χαρακτηρίσει το έργο «κοινοτικό» και, με αυτό τον γνώμονα, όλοι οι συντελεστές συνέβαλαν στο χτίσιμο μιας ιδιαίτερης καλλιτεχνικής κοινότητας, που φέρνει κοντά διαφορετικούς ανθρώπους με πολυποίκιλες μουσικές ιδιότητες, ηλικίες και πολιτιστικές καταβολές με στόχους τόσο την παρουσίαση ενός σπάνιου μουσικοθεατρικού έργου όσο και τη δημιουργία μιας πρωτότυπης μουσικής και θεατρικής εμπειρίας.
«Το project είχε τόσο μεγάλη επιτυχία, που μπήκε στην εργογραφία του Μπρίττεν. Είναι ένας συνθέτης που έχει ασχοληθεί πάρα πολύ με την παιδική ηλικία, είτε δραματουργικά είτε στην πράξη», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο σκηνοθέτης, Θέμελης Γλυνάτσης. Για τον ίδιο, το έργο αποτέλεσε μεγάλη πρόκληση, όπως είπε, ωστόσο είχε και ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. «Όταν ανακάλυψα το έργο το περασμένο καλοκαίρι, μου άρεσε πολύ, μουσικά. Το βρήκα αστείο, συγκινητικό και πολύ μεγάλη πρόκληση. Σκηνοθετικά, είχε τη δυσκολία ότι ήταν 100 τα παιδιά πάνω στη σκηνή, αλλά ταυτόχρονα είχε το πολύ μεγάλο πλεονέκτημα, ότι με τα παιδιά, λόγω της αναρχικής φαντασίας τους, μπορώ να συνεννοηθώ καλύτερα, να κάνω πράγματα χωρίς να χρειάζεται εξήγηση. Τα παιδιά έβλεπαν το σκηνοθετικό σχήμα, το δέχονταν και το έκαναν, χωρίς να χρειάζεται μία συνεχής, εμμονική νοηματοδότηση. Και αυτό, για μένα, είναι απελευθερωτικό», εξήγησε.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα παιδιά της χορωδίας της ΕΛΣ, εκατό παιδιά, ηλικίας από 7 έως 17 ετών, δεν είχαν βρεθεί όλα μαζί στη σκηνή στο πλαίσιο μίας μουσικής παραγωγής. «Ήταν κάτι που ήθελε πολύ οργάνωση και για αυτό ξεκινήσαμε να δουλεύουμε από τον Σεπτέμβριο, σε μικρές ομάδες», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κωνσταντίνα Πιτσιάκου, διευθύντρια της Παιδικής Χορωδίας ΕΛΣ. «Το να υπάρχει σκηνική δράση με εκατό παιδιά πάνω στη σκηνή, να τραγουδούν και να κινούνται, να έχουν υπόψη τους σκηνοθετικές οδηγίες, να κρατούν το σκηνικό αντικείμενο και να κοιτούν τον μαέστρο, να σκέφτονται τη φωνή τους, να ακούν την πολυφωνία και ταυτόχρονα να έχουν να διαχειριστούν την ακουστική ενός καινούριο χώρου, είναι πολύ δύσκολο», εξήγησε, προσθέτοντας «και είμαι πολύ περήφανη για όλα τα παιδιά, σε οποία θέση και αν ήταν».
Όπως επεσήμανε η κυρία Πιτσιάκου, η σκηνοθεσία ανέδειξε ακριβώς αυτό, «ότι δεν υπάρχει εύκολο και δύσκολο και ότι όλοι είχαν κάτι πάρα πολύ σημαντικό να κάνουν», προκειμένου να βγει προς τα έξω ένα άρτιο αποτέλεσμα.
Τι είναι, όμως, εκείνο που αποκόμισαν τα παιδιά μέσα από αυτή τους τη συμμετοχή;
«Πέραν της επαφής τους με την υψηλή Τέχνη που κάνουν -γιατί και αυτό είναι ένα ζητούμενο, το τι δίνουμε στα παιδιά, είτε ως ακροατές, είτε ως θεατές, είτε ως ενεργά μέλη μίας παράστασης- και πέραν της εξάσκησης σε ό,τι έχει να κάνει με το τραγούδι, νομίζω ότι το μεγαλύτερο δώρο είναι η συνεργασία», υπογράμμισε η κυρία Πιτσιάκου. «Μαθαίνουν να συνεργάζονται, να ακολουθούν ένα πλαίσιο οδηγιών, να διαχειρίζονται την ενέργειά τους, να φροντίζουν ο ένας τον άλλον και να λειτουργούν σαν μία μεγάλη ομάδα. Δεν το πετυχαίνουμε στο εκατό τοις εκατό, αλλά αυτό δουλεύουμε. Το πιο δύσκολο δεν είναι, για εμάς, να μάθουν ένα μουσικό έργο, αλλά να μάθουν κανόνες συμπεριφοράς: από τη συνέπεια στην προσέλευσή τους, και το πώς ετοιμάζουν ή κρατούν τα σκηνικά αντικείμενα, μαθαίνουν πώς να γίνονται καλύτεροι συνεργάτες και εν τέλει πολίτες».
Η όπερα του Μπ. Μπρίττεν «Ο κατακλυσμός του Νώε», παρουσιάστηκε για 2 παραστάσεις, τη Μεγάλη Δευτέρα και τη Μεγάλη Τρίτη, 14 και 15 Απριλίου 2025, στο «Ολύμπια», Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», σε μουσική διεύθυνση Κυριακής Κουντούρη, σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτση, με τη συμμετοχή της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ, υπό την Κωνσταντίνα Πιτσιάκου, την Underground Kids Orchestra, μέλη της Underground Youth Orchestra, μέλη της Ορχήστρας Νέων El Sistema Greece και με τους μονωδούς Άννα Αγάθωνος και Γιάννη Γιαννίση.
Αθηνά Καστρινάκη
ΠΗΓΗ ΑΠΕ-ΜΠΕ
