Ένα ηχηρό μήνυμα μέσα από την εκκωφαντική σιωπή 12 ρούχων δολοφονημένων γυναικών και ενάντια στο παγκόσμιο φαινόμενο της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών που διαπράττονται από συζύγους, συντρόφους και άλλα μέλη της οικογένειας στέλνει η έκθεση She’s gone (Για ένα αδειανό πουκάμισο) η οποία εγκαινιάστηκε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης σήμερα το απόγευμα.
Η έκθεση που τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου και συνδιοργανώθηκε από την Πρεσβεία του Ισραήλ και το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, εγκαινιάστηκε σήμερα 25 Νοεμβρίου, που είναι Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Δημιουργοί της εγκατάστασης είναι οι Ισραηλινοί Κέρεν Γκόλντσταϊν σκηνοθέτις ντοκιμαντέρ και ακτιβίστρια κατά της έμφυλης βίας και ο ‘Αντι Λεβί συν-διευθυντής της έκθεσης και σχεδιαστής.
«Όλα ξεκίνησαν πριν από πέντε χρόνια, Ιανουάριο μήνα, όταν μία ακόμα κοπέλα, 23 ετών, δολοφονήθηκε από τον άντρα της στο Ισραήλ. Δολοφονήθηκε με τους μικρούς γιους της. Δολοφονήθηκε γιατί ο άντρας της ζήλευε, γιατί ήθελε να φύγει. Και τότε σκέφτηκα τι μπορώ να κάνω εγώ για να κρατήσω την ανάμνηση της ζωντανή. Γιατί ήξερα ότι μετά κανείς δεν θα μιλούσε ξανά για αυτό. Εγώ είμαι καλλιτέχνης, δεν έχω λύσεις για το πρόβλημα. Αλλά πρέπει να βρω μια ιδέα για να την κρατήσουμε στο μυαλό μας. Και τότε σκέφτηκα τι μπορεί να γίνεται στα ρούχα των γυναικών που δεν ζουν πια. Ξεκίνησα λοιπόν να αναζητώ τις οικογένειες, τις συνάντησα με σε ένα κλίμα έντονης λύπης και συγκίνησης και τους ζήτησα τα ρούχα. Κάποιες οικογένειες μου έδωσαν αμέσως τα ρούχα, άλλες για να μου τα δώσουν έπρεπε να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους πρώτα», διηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κέρεν Γκόλντσταϊν.
Η έκθεση αποτελείται από ρούχα, που φορούσαν οι δολοφονημένες γυναίκες. Ένα πράσινο μπλουζάκι, ένα παλτό από ψεύτικη γούνα, ένα μακρύ κεντημένο φόρεμα, ένα τζιν παντελόνι, ένα τυχερό φούτερ, φορεμένο πριν από κάθε διαγώνισμα, ένα τοπ και ένα σακάκι, αγορασμένα ειδικά για γάμο. Τα ρούχα αυτά είναι σιωπηλές μαρτυρίες από ζωές γυναικών γεμάτες νόημα, ελπίδες και όνειρα, που αφαιρέθηκαν απότομα και βίαια. Κρατούν μέσα τους ιστορίες απουσίας, θλίψης και ορφάνιας. Σε κάθε ρούχο τοποθετείται μια μικρή ετικέτα με το όνομα του θύματος, την ημερομηνία, τον τρόπο και το όργανο της δολοφονίας, καθώς και την ποινή του δικαστηρίου, εφόσον υπάρχει καθώς ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουν ακόμα διαλευκανθεί.
Από την Ελλάδα, ένα ρούχο της Ελένης Τοπαλούδη, η δολοφονία της οποίας συγκλόνισε την κοινή γνώμη, το 2018, περιλαμβάνεται στην έκθεση, ευγενική προσφορά της οικογένειάς της, με τη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
«Θέλω να μιλήσω για λογαριασμό τους γιατί καμία από αυτές δεν μπορεί να μιλήσει. Είμαι η φωνή αυτών των δολοφονημένων γυναικών. Συγκέντρωσα 11 ρούχα. Η νεαρότερη κοπέλα είναι μόνο 13 ετών αραβικής καταγωγής Δολοφονήθηκε από τον ξάδερφό της γιατί της ζήτησε να τον παντρευτεί και του είπε όχι», τονίζει η Κέρεν Γκόλντσταϊν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει: «Όταν κατάλαβα πόσο ισχυρό είναι το μήνυμα που στέλνουμε και πόσο συγκινεί τους ανθρώπους ξεκίνησα να ταξιδεύω ανά τον κόσμο. Στόχος μας είναι να συγκεντρώσουμε ρούχα από όσες χώρες μπορούμε και να τα παρουσιάσουμε στο κτίριο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη όταν έχουμε αρκετά».
Η έκθεση πραγματοποιείται εδώ και τέσσερα χρόνια κυρίως στο Ισραήλ. Έχει παρουσιαστεί επίσης στην Γενεύη και την Βιέννη, αυτή την περίοδο θα είναι ανοικτή για το κοινό στην Αθήνα με ελεύθερη είσοδο και στη συνέχεια θα παρουσιαστεί στην Ουάσινγκτον. Η Κέρεν υπολογίζει ότι μέχρι στιγμής περίπου 500.000 την έχουν επισκεφθεί.
«Η τέχνη από μόνη της δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα. Αλλά μπορεί να φυτέψει σπόρους και να αγγίξει καρδιές. Όταν όμως συνεργάζεται μπορεί να πετύχει πολλά. Στη δική μας περίπτωση πρόκειται για ακτιβισμό με καλλιτεχνικά στοιχεία. Όταν γίνονται τέτοιες συνεργασίες, μπορεί να πετύχει πράγματα που δεν μπορούν παραδοσιακές πράξεις ακτιβισμού. Γιατί μπορεί κανείς να συμφωνήσει με το μήνυμα μιας πορείας αλλά δεν καταγράφεται συνήθως στην καρδιά σου και δεν αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο εσύ συμπεριφέρεσαι. Αλλά η καλή τέχνη είναι αυτό που συμβαίνει μέσα σου αφού δεις ένα έργο τέχνης», σημειώνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ‘Αντι Λεβί και προσθέτει: «Το θέμα της έκθεσης είναι κάτι ισχυρό και τραγικό αλλά η εγκατάσταση είναι πολύ ‘’καθαρή” και ήσυχη. Ο τρόμος είναι κάτι που δημιουργείται στο μυαλό μας, δεν είναι κάτι που δημιουργείται από την ίδια την έκθεση. Δεν υπάρχει αίμα, δεν υπάρχουν δάκρυα. Είναι ευαίσθητη και σιωπηρή. Και η σιωπή είναι κάτι που μας ενεργοποιεί εσωτερικά».
Καταλήγοντας εξομολογείται: «Δεν μπορώ να εκφράσω πόσο σημαντικό είναι αυτό το εγχείρημα για μένα. Είναι πραγματική ευκαιρία και πραγματικό προνόμιο να μπορώ να κάνω κάτι για αυτό το φλέγον ζήτημα, το οποίο τελειώνει με τις δολοφονίες των γυναικών αλλά ξεκινά με μικρές λεπτομέρειες στη ζωή. Όπως το ότι γυναίκες έχουν πιο χαμηλούς μισθούς ή αστεία για τις γυναίκες, ή σχόλια από έναν σύντροφο τα οποία μειώνουν μια γυναίκα. Εμένα με έκανε να συγκεντρωθώ και να συνειδητοποιήσω όλες αυτές τις μικρές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά και να γίνω καλύτερος άνθρωπος».
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου και οι ώρες επισκέψεων για το κοινό είναι Δευτέρα έως και Κυριακή 18:00-22:00.
ΠΗΓΗ ΑΠΕ-ΜΠΕ
